Πορφύρα, Αλιζαρίνη, Μωβεΐνη: Η εξέλιξη της βιομηχανίας χρωμάτων

Δομνίκη Γάλλου, Ανδρέας Ιωαννίδης, Βασιλική Κοϊμτζόγλου,
Βασιλική Κούλελη, Χριστίνα Μπάνου, Ελένη Χατζηδημητρίου
Αρσάκειο Γενικό Λύκειο Θεσσαλονίκης, Τάξη Α΄, Β΄
Υπεύθυνος καθηγητής: Βασίλειος Μυλωνάς

Στην εργασία αυτή γίνεται μια επισκόπηση της παραγωγής και χρήσης τριών σημαντικών χρωστικών ουσιών, που χρησιμοποιήθηκαν ευρέως στο πέρασμα των αιώνων από τον άνθρωπο: της πορφύρας, της αλιζαρίνης και της μωβεΐνης. Η πορφύρα είναι το παλαιότερο και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα χρησιμοποιούμενο χρώμα. Περιγράφονται ο τρόπος παραλαβής της από τα μαλάκια Murex brandaris, υπό το φως σύγχρονων ερευνών, και οι χημικές μεταβολές της πρώτης ύλης μέχρι τη μετατροπή της στην περίφημη χρωστική ουσία. Η αλιζαρίνη είναι μια δεύτερη φυτικής προελεύσεως σημαντική χρωστική που παραλαμβανόταν από το φυτό ερυθρόδανο το βαφικό (ριζάρι). Η παραγωγή και χρήση του αποτέλεσε το μοχλό οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της κοινότητας των Αμπελακίων Θεσσαλίας. Η μωβεΐνη είναι η πρώτη συνθετική χρωστική ουσία που ανακαλύφθηκε τυχαία από τον W. Perkin το 1856, η εμπορική εκμετάλλευση της οποίας οδήγησε ουσιαστικά στη δημιουργία της πρώτης σύγχρονης χημικής βιομηχανίας παραγωγής οργανικών ενώσεων. Σκιαγραφείται έτσι η εξέλιξη της χημείας των χρωμάτων από το βιοτεχνικό χαρακτήρα της χρήσης φυσικών χρωστικών της προβιομηχανικής εποχής στην παραγωγή συνθετικών χρωμάτων με τη βιομηχανική επανάσταση.